روشهای ایجاد حیوانات تراریخت

امروزه از روش انتقال مستقیم ژنهای کنترل کنندهِ هورمونها به ژنوم حیوانات استفاده میشود هر چند مطالعات نشان داده است که انتقال ژن به تنهائی کافی نیست و تنظیم دقیق و بیان یا تظاهر ژننیز لازم است. با انتقال ژن مورد نظر به سیستم ژنتیکی حیوان میتوان میزان تولید هورمون را به مقدارزیادی افزایش داد. از حیوانات ترانس ژنیک نظیر موش جهت تشخیص بیماریهای مهلک و خطرناکنظیر سرطان و کمخونی استفاده میشود تولید پروتئینهای داروئی نیز توسط حیوانات ترانسژنیکامکانپذیر است. برای تولید پروتئین داروئی ابتدا ژن مورد نظر با تکنیکهای ریز تزریقی و غیره بهداخل جنین تک سلولی تزریق میگردد. سپس جنینها را داخل رحم مادران گیرنده جایگزین میکنندبه این ترتیب تعدادی از فرزندان متولد شده ترانسژنیک، خواهند بود که قادر هستند ژن را به نسلهایبعد انتقال دهند. عیب این روشها اینست که حیواناتی که جدید و پرتولید در نظر گرفته میشوندممکن است حاوی ژنهای مطلوب نباشند. یکی از اهداف انتقال ژن در دامهای شیرده، تغییر ترکیبات شیر میباشد. مقدار پنیر تولید مستقیما به خصوصیت مقدار کاپاکازئین شیر وابسته است بدین معنی که مایه پنیر فقط کاپاکازئین راسوبسترا قرار میدهد و آن را به دو قسمت یک بخش کوچک که 5% وزن کازئین اولیه را دارد و یکبخش بزرگتر که پاراکاپاکازئین است تقسیم میکند. پاراکازئینات حاصل از محلول مایه پنیر در برابر یون کلسیم حساس بوده و رسوب میکندتجزیه کاپاکازئین باعث بهم خوردن تعادل بارهای الکتریکی شده و به دنبال آن مهاجرت کازئینو بهفاز محلول عامل اصلی و ضروری برای منعقد شدن شیر، میباشد. بنابراین افزایش تولید کاپاکازئینبا تکنیک انتقال ژن یک احتمال منطقی به نظر میرسد (4). هدف دیگر در انتقال ژن تغییر لاکتوز شیرمیباشد که کمک بزرگی به امکان مصرف شیر توسط بسیاری از افراد است که حساس به لاکتوزهستند و قدرت هضم لاکتوز بعد از مصرف شیر یا مواد غذائی حاوی شیر را ندارند. اگر چه تکنیک انتقال ژن خبر از تولید تعدادی از دامهای پرتولید از لحاظ ژنتیکی را میدهد .سیر ترقی آن آهسته است. توسعه نژادهائی از حیوانات که در برابر عفونتها مقاوم هستند وبا روشهایترانسژنیک از مصونیت ایمینولوژیکی توارثپذیر برخوردار شوند نیز از اهداف دیگر تولید حیواناتترانسژنیک میباشد . شماری از ژنهای کاندیدا که در سیستم ایمنی سهیم هستند همانند ژنهای گیرندهِ سلولهایT ژنهای مربوط به غدد لنفاوی و ژنهای عمدهِ سازگاری بافتیMHC)) برای انتقال ژن موردمطالعه قرار گرفتهاند. یکی از موفقیتآمیزترین آزمایشات ترانسژنیک ایجاد خوکهای تولید کنندهِموگلوبین انسانی است به اینصورت که ناحیهِ تنظیم کنندهِ ژن بتاگلوبین در انسان را به دو ژنآلفاگلوبین متصل نموده و در نتیجه خوک ترانسژنیک قادر به تولید هموگلوبین انسانی در سلولهایخون خود میباشد. بوسیلهِ آزمایشهای شیمیائی مختلف، مشخص شده است که هموگلوبین انسانیدر خوک ترانسژنیک همان خصوصیات هموگلوبین طبیعی انسانی را دارد. البته علیرغم این موفقیتبه هرحال هموگلوبین آزاد ممکن است که جواب مشکل نباشد چون این هموگلوبین قادر به تبادلاکسیژن بعد از ورود به گلبولهای قرمز انسان نخواهد بود و معضل تجزیه شدن آن مسئله دیگری است.
محدودیتهای فرایند ترانسژنیک در دامهای بزرگ همچون گاو عبارتند از:
- دامهای بزرگ تعداد زیاد تخمک ایجاد نمیکنند. کاشتن دوباره جنین دستکاری شده با توجه به اینکه از گوسفند و گاو در هر نوبت حاملگی فقطیک فرزند متولد میشود کار آسانی نیست. سیتوپلاسم حیوانات اهلی به اندازهای کدر است که مشاهدهِ پیش هسته بدون استفاده از فنونویژه ممکن نیست یکی از ایدههائی که بسیار بعید به نظر میرسد شناسائی ژنهای مسئول خواب زمستانیخرسها وانتقال آنها به گاوهای گوشتی میباشد که احتمالا هزینهِ خوراک را به میزان زیادی کاهشخواهد داد. در مورد طیور، مسئله ترانسژنیک بصورت مقاومت به بیماریهائی مثل کوکسیدوز، لکوزافزایش کیفیت گوشت یا پایین آوردن کلسترول تخممرغ مطرح میشد. در مورد ماهی تزریق DNA به داخل تخم بارور در شماری از گونهها دیده شده است در ماپیش هسته کاملا در زیر میکروسکوپ قابل روِیت نیست بنابراینDNA به داخل سیتوپلاسمتخمهای بارور یا جنینهائی که در مرحلهِ چهار سلولی هستند تزریق میشود. بر خلاف پستانداران در ماهی لقاح خارجی است و رشد جنین در آب صورت میگیرد. از اینرو نیاز به روشهای لانه گزینی وجود ندارد. جنین میتواند با تنظیم دمای تانک زنده بماند. امکانبقای تخم ماهی بعد از تزریقDNA بالاست و حدود35 تا 80 درصد میباشد و ایجاد ماهیترانسژنیک درصد احتمالی حدود 10 تا 70 درصد دارد .بسیاری از مطالعات اولیه رویماهیهای ترانسژنیک، بر روی آزمایشات انتقال ژن هورمون رشد استوار است .
منبع: سایت مرجع مقالات و آموزش