دیکروسلیوم
مرفولوژی:
كرمی است به شكل سرنیزه یا لانست که به ندرت در انسان باعث بیماری می شود ولی به صورت کاذب با خوردن جگر در انسان عفونت کاذب ایجاد می کند . اندازه آنها ۱۵ تا ۵ در۲.۵ تا ۱.۵ میلیمتر است و دارای دو بادكش دهانی و بطنی است.دو عدد بیضه پشت سر هم درست عقب بادکش شکمی و جلو تخمدان قرار دارند که كمی لوبوله هستند . تخمدان بیضی شكل و كوچك و در خط وسط و متمایل به سمت راست قرار دارد ویتلاریا (غدد) محدود شده و رحم بیشتر بخش خلفی بدن را اشغال کرده است . منفذ تناسلی جلوی بادكش بطنی قرار گرفته است.
از حلزون خاکزی بعنوان میزبان واسط استفاده می کند( Zebrina , Helicella, Cionella ) . حلزون هلی سلا در ایران بیشتر است و شکل ان دیسکی و سفید رنگ و گاهی دارای خطوط الوان است. سیونلا مخروطی شکل است و زبرینا مخروطی با پیچای باز تر دیده می شود .
تخم دیکروسلیوم دندریتیکوم:
تخم ان تقریبا شبیه فاسیولا هپاتیکا است . تخم بیضی شكل ، دارای غشای ضخیم و دریچه دار به طول ۳۵ و عرض ۲۵میكرون و هنگام دفع دارای جنین (میراسیدیوم) می باشد.
كرم بالغ تخمهاي خودش را توسط مدفوع به بيرون دفع مي‌كند اين تخمها در صورتيكه توسط ميزبان واسط اوليه از گروه حلزون هاي خاكزي خورده شوند در بدن اينها ميراسيديوم تشكيل مي‌شود حلزونهاي ميزبان واسط عبارتند از: سيونلا لوبريكا، هليسلا و زبرينا دتريتا Cionella lubrica, Helicella, Zebrina detrita ميراسيديوم سپس تبديل به اسپوروسيست نسل I و II مي‌شود (اين ترماتود فاقد ردي است) از اسپوروسيست نسل II مستقيماً سركر بوجود مي‌آيد كه سركرها بهنگام هواي مرطوب و باراني از بدن حلزونها توسط يكسري از ترشحات لعاب‌دار و لزج بنام تودة‌توپي‌هاي ژلاتيني يا Slime – balls خارج مي‌شوند
كه اين توده حاوي توده‌هاي سركري است كه اين توده‌هاي ژلاتيني مورد تغذيه ميزبان
واسط ثانويه از گروه مورچه‌هاي formica fusca قرار مي‌گيرد بعداً در بدن مورچه به متاسركر تبديل مي‌شود(مخصوصاً در سيستم عصبي مورچه‌ها بويژه در مغز مورچه‌ها متاسركر تشكيل مي‌شود و باعث فلجي عضلات فكي مورچه‌ها مي‌شود در نتيجه تغذيه نكرده و فلج مي‌شود
و روي علوفه مي‌ماند و مورد تغذيه ميزبان نهايي قرار مي‌گيرد) چون انسان معمولاً كمتر تمايل به استفاده از غذاهاي داراي مورچه دارد كمتر آلوده به ديكروسليوم مي‌شود. متاسركرهاي خورده شده توسط ميزبان نهايي بخاطر شيميو تاكسي شديد مخصوصاً به املاح صفراوي بطور مستقيم از داخل روده از طريق مجراي كلدوك از روده وارد كبد مي‌شود و مجاري را آلود مي‌كند
علایم بیماری:
تشخیص:
-
بالینی
-
سی تی اسکن و اولترا سوند
-
دیدن تخم انگل در مدفوع یا توباژ دوازدهه
-
۳تا ۴بار آزمایش باید انجام شود .
-
در 30% موارد آلودگی تخم را در نمونه هال مدفوع و یا مواد معده ای نمی توان دید .
-
روش تلمن: بجای فرمل اسید کلریدریک، نفوذ در جدار تخم و شفاف کردن آن( روش رسوبی اختصاصی برای ترماتد ها)
-
بیمار باید از خوردن جگر و گوشت پرهیز نماید.
درمان:
پرازی كوانتل ، ۲۰میلیگرم به ازای هر كیلوگرم وزن بدن ، سه بار در روز ، فقط یک روز
اپیدمیولوژی:
اپیدمیولوژی این کرم هم مانند فاسیولا هپاتیکا است :
-
این كرم انگل مجاری صفراوی گوسفند، بز، گاو و سایر نشخوار كنندگان مثل شتر، اسب، خرگوش، كانگورو، فیل و پستاندارانی مثل میمون، خوك، سگ و گربه است.
-
میزبانان حقیقی و حساس: گوسفند، بز، گاو .
-
تخم كرم نسبت به خشكی خیلی حساس است.
-
سركرهای داخل توده ژلاتینی زیاد حساس نیستند.
-
عمر كرم در بدن انسان كم و آلودگی انسانی هم كمتر دیده می شود.
-
بیشتر حوانات علف خوار مبتلا می شوند.
-
آلودگیهای کاذب در اثر مصرف کبد آلوده دیده می شود .
-
سرکر دیکروسلیوم دم پهن و کلفت دارد.
-
دیکروسلیوم مسیر خارج روده ای ندارد.
پیشگیری:
